Projektowanie uniwersalne przestrzeni
Projektowanie uniwersalne to filozofia i podejście do tworzenia produktów, otoczenia i przestrzeni w taki sposób, aby były one dostępne dla wszystkich grup osób, w tym niepełnosprawnych, starszych i obcokrajowców, bez potrzeby dodatkowej adaptacji czy przerabiania istniejących elementów.
Koncepcja ta wyrównuje szanse wszystkich członków społeczeństwa w dostępie do dóbr, usług i możliwości korzystania z przestrzeni, ze szczególnym uwzględnieniem grup, których funkcjonowanie jest utrudnione z różnych powodów. Projektowanie uniwersalne wywodzi się z wcześniejszej koncepcji projektowania bez barier, ale rozszerza ją, uwzględniając również estetykę nowych rozwiązań.
Ze względu na wydłużającą się długość życia, starzenie się społeczeństwa oraz rozwój nauki i medycyny, który pozwala osobom z różnymi niepełnosprawnościami lepiej funkcjonować, koncepcja ta będzie zyskiwała na popularności. Już dziś warto ją poznać i zacząć stosować.
Zastosowanie projektowania uniwersalnego jest szerokie. Przykłady to podjazdy na schody dla osób na wózkach, niskopodłogowe autobusy, kontrastowe oznaczenia na schodach dla słabowidzących i niewidomych oraz różne poziomy wysokości kuchennych blatów w ogólnodostępnych pomieszczeniach kuchennych. Projektowanie uniwersalne obejmuje również dostępność cyfrową i technologiczną.
Podstawowe zasady projektowania uniwersalnego to:
- Równa użyteczność (equitable use)
- Elastyczność użytkowania (flexibility in use)
- Prostota i intuicyjność (simple and intuitive)
- Zauważalna informacja (perceptible information)
- Tolerancja błędu (tolerance for error)
- Niewielki wysiłek fizyczny (low physical effort)
- Wymiary i przestrzeń dostępne i użyteczne (size and space for approach and use)
Podsumowanie
Projektowanie uniwersalne to strategiczne podejście do planowania i projektowania przestrzeni oraz otoczenia, mające na celu promowanie inkluzywnego społeczeństwa, zapewniającego równość w dostępie do życia społecznego wszystkim obywatelom, bez względu na różne czynniki.